Στοχασμοί

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ – ΚΑΛΟΣ Η΄ΚΑΚΟΣ;

Στο περιβάλλον εργασίας, το ‘κοκτέιλ’ του ανταγωνισμού, της ζήλιας, του φόβου και της φιλοδοξίας μπορεί να δημιουργήσει ένα θανατηφόρο εκρηκτικό που είναι δυνατόν να οδηγήσει όχι μόνο σε συγκρούσεις και στην απώλεια της εργασίας ενός ατόμου, αλλά και σε δυσαρέσκεια, βάρος, μίσος για τον εαυτό και κατάθλιψη.

Δυστυχώς, έχουμε ατελείς απόψεις σχετικά με τον ανταγωνισμό. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο ανταγωνισμός δημιουργεί ένα υγιές άγχος, είναι φυσικό αποτέλεσμα της φιλοδοξίας και είναι απολύτως απαραίτητος για την επιτυχία, ενώ άλλοι θεωρούν ότι είναι θανατηφόρος και τοξικός. Ο ανταγωνισμός δεν είναι απαραίτητα μη υγιής, μπορεί πράγματι να είναι κινητήριος, και να αποτελεί μια ώθηση για την ανάπτυξη μας. Είναι καλό να έχουμε ένα συγκεκριμένο ποσό υγιούς ανταγωνισμού, προκειμένου να επεκτείνουμε τα όριά μας και να διευρύνουμε τα φτερά της προσωπικής εμπειρίας.

Είναι ο μη υγιής τύπος ανταγωνιστικής ζήλιας για τον οποίο ενδιαφερόμαστε εδώ, όπου οι προθέσεις τροφοδοτούνται 'με τα νύχια και τα δόντια' της αντιπαλότητας και της εχθρότητας.

Αν κάποιος είναι σε ανταγωνισμό με κάποιον άλλο είναι επειδή εκείνος ο ένας επιδιώκει τα ίδια πράγματα, όπως ο άλλος. Για παράδειγμα, ένας μηχανικός είναι απίθανο να ζηλέψει έναν γιατρό. Μπορεί να υπάρχει ο φόβος μεταξύ των ανθρώπων που έχουν ένα κοινό στόχο ότι το ένα άτομο μπορεί να επικρατήσει ή να κυριαρχήσει πάνω στο άλλο. Είναι ο φόβος του να χάσεις τον έλεγχο, ενώ ο «νικητής τα παίρνει όλα», που γεννά ζήλεια.

Η ζήλια είναι η δύσκολη, δυσάρεστη αίσθηση ότι είσαι μικρότερης αξίας - που συνήθως προέρχεται από μια αίσθηση χαμηλής αξίας του εαυτού. Σκέψεις έρχονται στο νου σχετικές με το 'γιατί ο άλλος να επιλεγεί πάνω από εμένα', και αρχίζω να προσπαθώ να ρίξω τον άλλον πιο κάτω και να προβάλλω τα δικά μου επιτεύγματα. 

Ένα αφεντικό μπορεί να ζηλέψει ακόμη και κάποιον υποδεέστερο ο οποίος φαίνεται ‘πολλά υποσχόμενος’, και να προσπαθήσει να ματαιώσει τις φιλοδοξίες του. Ένας συνάδελφος μπορεί να ζηλέψει την ικανότητα κάποιου ατόμου να τα πηγαίνει καλά με τους άλλους, και να προσπαθήσει να σαμποτάρει τις σχέσεις του. Συνολικά, η ζήλια είναι ένας ιδιαίτερα τοξικός και αυτοκαταστροφικός σύντροφος.

Μπορεί όλοι να έχουμε υποπέσει σε αυτό το αρνητικό χαρακτηριστικό κάποια στιγμή στη ζωή μας, αλλά εκείνοι που προσπαθούν να το κατανοήσουν αυτό και τους πλάγιους τρόπους του, τα πηγαίνουν καλύτερα στη ζωή από εκείνους που μισούν και ξεχειλίζουν από πικρή ζήλια.

Η φιλοδοξία μπορεί να είναι ένα μεγάλο κίνητρο, αλλά ένα άτομο που είναι γεμάτο ζήλια είναι σε μια πορεία προς την αυτοκαταστροφή. Συνεχώς συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους και συνήθως αισθάνεται ότι είναι χειρότερος. 

Ποτέ δεν θα είναι ικανοποιημένος και ευτυχισμένος ή δεν θα μπορεί να δημιουργήσει καλές σχέσεις, διότι αντιλαμβάνεται τον καθένα ως απειλή. Ή θα προσπαθήσει να οδηγήσει τους άλλους σε υποταγή. Θα απομονώνεται από την ίδια την ευτυχία που ήλπιζε ότι η επιτυχία του θα φέρει.

Η ζήλια είναι σαν μια φυλακή δικής μας κατασκευής, και ο έντονος ανταγωνισμός με τους άλλους είναι σαν να βάζουμε τον εαυτό μας στην απομόνωση. Αν θέλουμε πραγματικά να ευημερήσουμε στο χώρο εργασίας, η συνεργασία και όχι ο ανταγωνισμός είναι πραγματικά η καλύτερη, η πιο αποτελεσματική και πιο παραγωγική προσέγγιση.

Ο αυτο-σεβασμός είναι το κλειδί για την εξημέρωση αυτών των δύο δαιμόνων του νοσηρού ανταγωνισμού και της ζήλιας. Όταν κάποιος αισθάνεται ικανοποιημένος μέσα του, μπορεί να πετύχει περισσότερα και να φτάσει τους στόχους του, αλλά το κίνητρο είναι να θέλει το καλύτερο για τον εαυτό και όχι  να επιθυμεί να εξαλείψει τους άλλους!

Αντί να αισθάνεστε ζήλια ή απογοήτευση επειδή κάποιος έχει αποκτήσει την προβολή που εσείς θέλατε, προσπαθήστε να αισθάνεστε χαρούμενος για αυτούς. Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μια παράξενη εναλλακτική προσέγγιση, αλλά σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα είναι η ατμόσφαιρα στην εργασία αν ο καθένας ενθαρρύνονταν να ενθαρρύνει και να υποστηρίζει τον άλλον. Στην πραγματικότητα, η επιτυχία του καθενός θα είναι η επιτυχία του άλλου, η συλλογική και αυξημένη επιτυχία της ομάδας θα αντικατοπτρίζει την επιτυχία του ατόμου. Το αφεντικό θα λάμπει επίσης κάτω από το φως της επιτυχίας της ομάδας του.

Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι θα σκέφτονται ... «καλά, γιατί να το κάνω αυτό, όταν κανείς άλλος δεν θα το κάνει, εγώ θα είμαι ο ηττημένος». Ωστόσο, όταν παίρνω την πρωτοβουλία να αναλάβω την ευθύνη του εαυτού μου, αυτό θα φέρει την ανταμοιβή του. Ο νόμος του κάρμα μας λέει ότι ο καθένας θα πάρει αυτό που του αξίζει στο τέλος της ημέρας, έτσι ώστε ο χρόνος μας είναι πολύ καλύτερο να αξιοποιηθεί, βάζοντας μακριά τα μαχαίρια και δουλεύοντας για τη δική μας αυτο-βελτίωση.

Ήρθε η ώρα ... να αφήσετε τη ζήλεια και το νοσηρό ανταγωνισμό. Μάθετε να είστε συνεργάσιμοι και όχι ανταγωνιστικοί. Πάρτε την ευθύνη για τα συναισθήματά σας και αφήστε το νόμο του κάρμα να κάνει τη δουλειά του.

Μετάφραση από: ‘It’s Time…’ by Aruna Ladva, BK Publications London